บุญที่เกิดจากการทำทาน รักษาศีล เจริญภาวนา..แตกต่างกันอย่างไร?

บุญ แปลว่า เครื่องชำระใจให้สะอาดบริสุทธิ์จากกิเลสอาสวะ มีวิธีทำได้หลายวิธี แต่โดยย่อมี  ๓ วิธี  คือ ทำทาน  รักษาศีล  เจริญภาวนา 

ทาน ขจัดความโลภ

ศีล ขจัดความโกรธ

ภาวนา ขจัดความหลง  หลงทิศ  หลงทาง หลงผิด  หลงลืม  หลงใหล 

การทำทาน เมื่อเราบริจาคทาน พอเราให้ ความโลภที่หุ้มใจเราก็จางหายไปเรื่อย ๆ จิตที่ปราศจากความโลภ มันก็จะใสขึ้น  ความหิว  ความอยากต่าง ๆ มันก็หมดไป  จิตก็บริสุทธิ์ขึ้น  ความบริสุทธิ์ของจิตนี่แหละ เขาเรียกว่า  บุญ แต่ว่ามันสะอาดไปได้ระดับหนึ่ง ๆ เท่านั้น

การรักษาศีล  จิตที่ถูกความโกรธเข้าไปหุ้ม  ทำให้จิตเร่าร้อนอยู่ตลอดเวลา  พอเราเริ่มรักษาศีล  ความร้อนของจิตที่เกิดจากความโกรธก็ค่อย ๆ คลายลง  จิตก็ผ่องใสยิ่งขึ้น  มีคุณภาพขึ้น  บุญเกิดขึ้นจากการรักษาศีลก็บริสุทธิ์เพิ่มขึ้นกว่าการให้ทาน

การเจริญภาวนา  จิตที่ถูกหุ้มด้วยโมหะ  อันนี้อยู่ลึก ๆ เลย  โมหะทำให้จิตมืด มันทำให้มองไม่ออกว่า ชีวิตที่เกิดมาเพื่ออะไร อะไรคือเป้าหมายชีวิต เหมือนคนเดินอยู่ในที่มืด มันว้าเหว่ สะดุ้ง หวาดเสียว หาทางออกไม่เจอ  มันหลงทางทรมานอยู่ตลอดเวลาเลย  จิตตัวนี้จะต้องแก้ด้วยการทำภาวนา 

เมื่อเราทำภาวนามากเข้า ๆ โมหะหลุดไป  จิตก็สว่างขึ้น เป็นจิตที่สว่างที่สุดกว่าจิตที่กล่าวมาแล้ว  บุญที่เกิดจากการทำภาวนาจะได้มากกว่า จิตนี้จะสว่าง จะทำให้เห็นหนทางของชีวิต เป้าหมายชีวิตเป็นอย่างไร  เราจะไปสู่เป้าหมายนั้นได้อย่างไร  ไปสู่เป้าหมายนั้นจะมีผลอย่างไร  เห็นได้ตลอด  จิตจะมีอานุภาพ มีความรู้พิเศษเกิดขึ้น 

เช่น  สามารถระลึกในสิ่งที่เราลืมไปแล้ว  เมื่อวานนี้  เมื่อวานซืน  เรื่อยไปจนกระทั่งอยู่ในครรภ์มารดา  ก่อนอยู่ในครรภ์มารดา  หรือถอยหลังไปหลาย ๆ ภพ  หลาย ๆ ชาติได้  พอถึงขั้นนี้ก็สามารถมองเห็นถึงการเวียนว่ายตายเกิดของสัตว์โลกทั้งหลายได้  และก็สามารถมองเห็นกิเลสว่าเป็นอย่างไร  วิธีขจัดเป็นอย่างไร  ขจัดไปแล้วเป็นอย่างไร

เพราะฉะนั้น การเจริญภาวนาจะมีอานิสงส์มากกว่าการให้ทาน การรักษาศีลอย่างนี้  เพราะทำให้จิตมีคุณภาพ สว่าง บริสุทธิ์  จิตที่สว่าง บริสุทธิ์ จะทำให้จิตนั้นมีความสุขมาก ๆ ไม่มีทุกข์เจือปนเลย  มีสุข  มีสติ มีปัญญา  มีพลัง  กล้าที่จะคิดพูดทำแต่เรื่องดี ๆ เวลาจิตบริสุทธิ์จะเป็นอย่างนี้

คุณครูไม่ใหญ่